Nhắc đến Côn Đảo, nhiều người nghĩ ngay đến những bãi biển tuyệt vời và cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ. Tuy nhiên, đằng sau vẻ đẹp tĩnh lặng ấy, chôn giấu một phần ký ức đau thương của lịch sử Việt Nam – Nhà Tù Côn Đảo. Hãy cùng Velar Hotel trải nghiệm cuộc hành trình khám phá địa ngục trần gian ngay trong bài viết này. Cùng theo dõi nhé!
1. Thông tin về Khu di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo
Nằm tại huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, nhà tù Côn Đảo là khu di tích lịch sử mà chính quyền thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã xây dựng. Với 127 phòng giam, 42 xà lim, và 504 phòng giam biệt lập, khu vực “chuồng cọp” nổi tiếng tàn ác từng là nơi thực hiện những hình thức tra tấn khủng khiếp đối với tù nhân.
Sau khi đất nước thống nhất vào năm 1975, nhà tù Côn Đảo đã bị giải thể. Tuy nhiên, vào năm 1979, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng nơi này là di tích quốc gia, ghi chép lại những dấu vết đau thương của quá khứ để mọi người có thể ghé đến tham quan, cảm khái trước tấm lòng sắt son yêu nước và không sợ hãi, khuất phục trước kẻ thù của thế hệ cha ông đã ngã xuống vì nền độc lập nước nhà.
2. Thời điểm lý tưởng để đi tham quan nhà tù Côn Đảo
Thời gian đẹp nhất để du lịch Côn Đảo là khoảng thời gian từ tháng 12 đến tháng 4 vào mùa khô, trời mát mẻ, và không mưa, là điều kiện lý tưởng để khám phá nhà tù Côn Đảo. Ngoài ra, từ tháng 3 đến tháng 9 cũng là lựa chọn khá tốt, mặc dù có thể có mưa nhỏ, nhưng biển êm đều và gió không lớn, đặc biệt ở khu vực đảo phía Đông và Đông Bắc, tạo điều kiện thuận lợi cho việc du ngoạn.
3. Khám phá địa ngục trần gian tại nhà tù Côn Đảo
Được mệnh danh là “địa ngục trần gian” với những đòn tra tấn dã man nhất, nhà tù Côn Đảo là nơi in hằn bao đau thương của các thế hệ cha anh ngày trước.
3.1 Lịch sử xây dựng nhà tù Côn Đảo
Nhà tù Côn Đảo, hay “địa ngục trần gian,” là nơi tra tấn và giam cầm những tù nhân chính trị trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Khởi công từ 28/11/1861, nơi này nhanh chóng trở thành nhà tù khắc nghiệt nhất Đông Dương. Đến tháng 7 năm 1867, đã có hơn 600 tù nhân, và suốt 50 năm đầu, số lượng tù nhân dao động dưới 1.000 người.
Dưới thời Thực dân Pháp, Nhà tù Côn Đảo chật kín tù nhân, đặc biệt sau Khởi nghĩa Nam Kỳ 1940. Trải qua giai đoạn khó khăn, sau thắng lợi tháng Tám 1945, nhóm tù chính trị tổ chức khởi nghĩa và trở về đất liền. Tuy nhiên, khi Pháp rút quân, nhà tù rơi vào tay chính quyền Sài Gòn, và sự khắc nghiệt tăng lên. Đỉnh điểm vào giai đoạn 1970 – 1972, khi có gần 10.000 người bị giam cầm với sự tra tấn dã man. Ngày 1/5/1975, tù nhân chính trị nổi dậy, giải phóng Côn Đảo, đánh dấu kết thúc giai đoạn đau thương này. Nhà tù Côn Đảo từ đó được phục dựng thành khu tham quan lịch sử.
3.2 Hệ thống nhà tù Côn Đảo bao gồm những gì?
Hệ thống di tích lịch sử nhà tù Côn Đảo mở ra một hành trình thám hiểm, chia thành nhiều khu vực khác nhau cho du khách tham quan.
- Trại 1: Trại 1, hay trại Phú Thọ, được xây dựng năm 1928 với diện tích khoảng 12.700m2 và diện tích phòng giam là 1.200m2, bao gồm 3 dãy khám giam, nhà bếp, nhà y tế, nhà ăn, nhà giam tập thể, phòng biệt lập và dãy nhà giam cầm. Trước năm 1945, trại có 2 dãy phòng tập thể, 1 dãy giam biệt lập, 1 khu bếp và 1 bệnh xá. Sau năm 1945, trại đã được xây dựng lại với chỉ còn 2 dãy phòng giam, được đánh số từ 1 đến 8. Thời kỳ Mỹ, trại được mở rộng thêm 2 phòng giam đằng sau bệnh xá, phòng giam số 10 được sử dụng làm khu biệt lập để bổ sung cho Khu chuồng cọp, bao gồm 15 khu biệt giam, khu vực này còn có thêm Banh 3 phụ, Banh 3 cùng Banh 3 phụ, và trại 5 được xây dựng vào năm 1962, hình thành cụm quanh khu biệt lập Chuồng cọp.
- Trại 2: Trại 2, hay còn được gọi là trại Cộng Hoà hoặc trại Phú Hải, đã có lịch sử từ năm 1862 và được xây dựng trên diện tích 12.040m2. Bên trong trại có 2 dãy khám giam, 20 xà lim, nhà nguyện, giảng đường, khu đập đá, nhà Giám thị, bệnh xá, câu lạc bộ và nhiều tiện ích khác. Đây được xem là trại lớn và cổ nhất tại Côn Đảo, là nơi chứng kiến nhiều biến cố lịch sử quan trọng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
- Trại 3: Trại 3, hay trại Phú Sơn, được xây dựng năm 1916 và có diện tích 13,228m2. Trại này bao gồm 14 xà lim, 13 khám lớn, miếu thờ, phòng Giám thị, phòng hớt tóc, nhà bếp, câu lạc bộ, và khuôn viên cây xanh. Đây là một phần quan trọng trong hệ thống nhà tù Côn Đảo, chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử và là nơi đặt ra nhiều biểu tượng tượng trưng của sự đau thương và kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
- Trại 4: Có diện tích 5804m2, có 8 phòng giam, nhà kho, bệnh xá, nhà bếp,…
- Trại 5: Diện tích 3.594m2, có 12 phòng giam tập thể chia làm 3 dãy, mỗi dãy là 4 phòng và khu nhà bếp.
- Trại 6: Là trại Phú An, diện tích 42.140m2, bao gồm khu A và B, mỗi khu gồm 2 dãy, 10 phòng, trong đó có 4 xà lim, bệnh xá, nhà bếp, nhà kho, cổng ngoài, cổng trong.
- Trại 7: Trại 7, còn được biết đến là Chuồng cọp kiểu Mỹ hoặc trại Phú Bình, chiếm diện tích 25,788m2 và được chia thành 8 khu trại giam A, B, C, D, E, F, G, H. Mỗi khu trại có 48 chuồng cọp, cùng với nhà bếp, nhà ăn, bệnh xá và phòng Giám thị. Nơi đây trở thành nơi thực hiện nhiều hình thức tra tấn, bao gồm việc phơi nắng, phơi sương và cả tra tấn bằng âm thanh. Đây là một phần của lịch sử đau lòng của Côn Đảo, nơi ghi chép những cảnh khủng khiếp và đau thương từ thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
- Trại VIII: Là trại Phú Hưng, bên trong có 2 dãy và 10 khám giam, phòng Giám thị, vọng gác,…
- Trại IX: Do Hiệp định Paris được ký kết nên trại bị dỡ bỏ dù đang đổ bê tông nền.
- Phòng Điều tra: Là nơi lưu trữ hồ sơ hỏi cung, tù nhân trước khi nhập giam đều sẽ được hỏi cung tại đây.
- Khu biệt lập Chuồng Bò: Khu biệt lập Chuồng Bò là một phần của cơn ác mộng tại nhà tù Côn Đảo. Nơi này bao gồm 9 phòng biệt giam, 24 hộc chứa heo, 2 chuồng nhốt bò và 1 hầm chứa phân. Tù nhân ở đây trải qua những đau đớn không thể tưởng tượng, bị đánh đập, tra tấn bằng đòn củi, nẹp hai thanh tre vào ống chân, và thậm chí là bị bỏ đói. Điều tàn ác nhất là việc sử dụng hầm phân bò sâu 3m để hành hình. Hệ thống cống ngầm từ chuồng bò được kết nối với hầm, nơi mà những người tù không chỉ phải chịu đựng môi trường bẩn thỉu mà còn phải đối mặt với nguy hiểm sâu ẩn trong lòng đất. Đây là một phần của cảnh đau thương và tàn bạo tại Côn Đảo, nơi mà con người trải qua những đau khổ không lẽ và không tưởng.
- Lò Vôi: Là khu vực bóc lột sức lao động cực kỳ dã man thâm độc đối với các chiến sĩ yêu nước đang bị tù đày tại Côn Đảo.
- Nhà Chúa Đảo: Có diện tích 18.600m2 cùng nhiều hạng mục như Nhà Chúa Đảo, nhà phụ thuộc, nhà ở nhân viên, hệ thống sân vườn, cổng hàng rào bao quanh. Đây là làm việc của 53 đời Chúa Đảo, sau năm 1975 thì nơi đây trở thành nhà trưng bày để tham quan, du lịch.
- Nhà Công Quán: Có diện tích 850m2 với diện tích 20ha, đây là nơi dừng chân của nhạc sĩ nổi tiếng người Pháp Charles Camille Saint Saens, đây cũng chính là nơi mà ông đã hoàn thành 3 chương cuối của vở nhạc kịch bất hủ Bruchidae.
- Nghĩa trang Hàng Dương: Có diện tích 20 ha, là nơi an nghỉ của hàng vạn chiến sĩ yêu nước và đồng bào Việt Nam dưới sự áp bức, bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
- Cầu Tàu 914: Xây dựng từ năm 1873, cầu có chiều dài 130, rộng 4,8 m và gồm 2 cánh chính, 1 cánh phụ, phần mũi tạo hình chữ T. Con số 914 chính là số tù nhân ngã xuống trong quá trình bị giam cầm, lao dịch, tai nạn tại nhà tù Côn Đảo.
- Cầu Ma Thiên Lãnh: được xây dựng từ năm 1930 – 1945, mới chỉ xây dựng hoàn thành 2 mố với chiều cao khoảng 8m. Dù chưa hoàn thiện, nhưng cầu này đã chứng kiến sự hy sinh của 400 tù nhân do áp bức và bóc lột sức lao động từ thực dân Pháp. Đây là một biểu tượng của đau thương và kháng chiến chống áp bức tại Côn Đảo.
Hy vọng bài viết trên, Velar Hotel đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về cuộc hành trình khám phá địa ngục trần gian tại nhà tù Côn Đảo. Hãy bước chân vào địa ngục trần gian này, để lòng bạn được mở rộng và tôn trọng sâu sắc hơn với quá khứ của đất nước.